Altijd op zoek naar de mens achter het boek (deel 3)

De komende maanden volgt op deze website in gedeelten het verhaal van de 83-jarige Kor Boven. Hij bezocht tot nu toe in zijn leven bijna 600 schrijvers van boeken. En er staan nog meer te signeren boeken - én dus te ontmoeten mensen - op zijn bucketlist. De erudiete, geboren en getogen Oost-Groninger is altijd nieuwsgierig naar de persoon achter hetgeen hij of zij publiceert. Het leverde de vitale tachtiger interessante contacten op met zowel de plaatselijke huis-tuin-en-keukenschrijver als met (internationaal) schrijvende grootheden. De in Castricum woonachtige Boven ontmoette gevierde auteurs, beroemde sporthelden, spraakmakende politici, bekende presidenten en zelfs een Nobelprijswinnaar in binnen én buitenland. Waarom lukte het Kor Boven altijd een handtekening te bemachtigen en wat drijft hem? Is het in dit geval: wie goed doet, goed ontmoet? Zeggen zijn keuzes iets over hemzelf? En waarom ontroert het gesprek dat Boven had met de in 2005 overleden joods-Oostenrijkse nazi-jager Simon Wiesenthal hem nu nog? Kortom: het verhaal van de oud-supporter van voormalig profvoetbalclub Veendam is op zichzelf al een boek waard!

Deze maand het derde deel van Kor Boven z’n verhaal over twee bijzondere ontmoetingen en meer.

Een heel bijzondere ontmoeting

Kor Boven vertelt dat hij al jarenlang in het bezit is van het boek Anne Frank mijn beste vriendin van Hannah Pick-Goslar, de hartsvriendin van Anne Frank. In het dagboek van Anne Frank werd ze liefkozend Hanneli genoemd en schrijft Anne denkbeeldige brieven aan Lies (Hanneli Goslar). Binnenkort staat de Holocaust-overlevende Hanneli Goslar zelf centraal in een nieuwe bioscoopfilm. Ze woont al bijna 75 jaar in Israël en was de beste vriendin van Anne Frank. ‘Op een vrijdag las ik in de krant dat Hanneli Goslar op de donderdag ervoor een tentoonstelling had geopend in Het Anne Frank Huis in Amsterdam. Ik belde met het Anne Frank Huis maar ze wisten niet waar ze was. Ik dacht: wat nu. Ik heb nog één mogelijkheid om haar te ontmoeten. Omdat ze gelovig is, zal ze niet op vrijdag of zaterdag vliegen in verband met de sjabbat. En op zondag zal ze waarschijnlijk ergens bij kennissen zijn. Ik bedacht dat ik met ingang van maandag een week lang elke dag op Schiphol zou gaan zitten. Ze zou vast en zeker met de Israëlische vliegtuigmaatschappij El Al vliegen. Dus zat ik die maandag ’s morgens heel vroeg bij El Al. De bewaking vroeg of ik naar Israël ging vliegen. Ik zei: nee, ik wacht op een dame. Terwijl ik zat te lezen stopte er tegen 11:00 uur een taxi. De schuifdeuren gingen open en wie kwamen daar aangelopen? Inderdaad, Hanneli Goslar en haar dochter. Ik stelde mij vervolgens voor en vroeg of ze haar boek voor mij wilde signeren. Ze was zeer verbaasd. Hoe ik wist dat zij nu naar Israël zou vliegen. Ik vertelde haar hoe ik dat had beredeneerd. Ze vond het geweldig dat ik zoveel moeite voor haar had gedaan. We hebben heel fijn zitten praten en hebben nog steeds contact. Ja, zo heb je soms ook veel geluk nodig.’

Ontroerend

‘Ik kwam ook bij Wiesenthal in Wenen. Ik had altijd al boeken van hem en wilde ze graag laten signeren. Hij was een keer in Amsterdam bij een herdenking. Het monument staat op de hoek van de Beethovenstraat en de Apollolaan. Ik was daar ook. Op een gegeven moment liep hij langs me. Ik kon moeilijk zeggen: meneer Wiesenthal wilt u even een boek signeren? Dat ging natuurlijk niet. Later schreef ik een brief. Ik kreeg keurig een brief terug met het verzoek tot het maken van een afspraak. Nou ja, dat betekent dat je afspraken moet maken met het reisbureau. Er moet immers gevlogen worden. Je begrijpt dat mijn vrouw mee wilde, vooral om te winkelen. Ik had op maandagmorgen om 10:00 uur een afspraak. Dus besloten we er al op donderdag heen te vliegen.

Je snapt dat ik graag wilde dat het snel maandagmorgen was. Daarom liep ik er al rond 9:00 te ijsberen door de straat voor het kantoor. Totdat ik het niet meer had. Ik belde om kwart voor tien aan. Wiesenthal was toen al op leeftijd en ik was bang dat-ie misschien ziek geworden was. De secretaresse deed via de intercom de deur open. Ik moest naar boven en kon de trap nemen of de lift. Als ik de lift zou nemen en deze zou vast komen te zitten, was ik nog lang niet bij Wiesenthal. Dus ik nam de trap. Ik had een grote tas met al z’n boeken bij me. Toen ik boven was, stond er een wacht voor de deur met een machinegeweer. Ik vertelde dat ik een afspraak had. De secretaresse deed open en vroeg of ik voor de televisie, radio of krant kwam. Ik zei dat ik gewoon als privépersoon kwam. Als particulier, uit belangstelling. Ze zei dat meneer Wiesenthal daar in die kamer zat. Ik dacht alleen maar: gelukkig dat-ie er is. Het was een pak van m’n hart. Ze zei er wel bij dat meneer Wiesenthal niet veel tijd had. Nou, al zou het maar vijf minuten zijn. Dat is al meer dan niks. Ik ben anderhalf uur bij hem geweest. Zolang hebben we zitten praten. Dit was heel, heel bijzonder.

Mijn vrouw wilde niet mee. Ze kan er niet goed tegen als er over de oorlog gepraat wordt. Terwijl het mijn bijzondere interesse heeft. Dit was voor mij een ontroerende ontmoeting. Kijk, dat met Gorbatsjov was interessant. Maar met Wiesenthal had ik veruit de ontroerendste ontmoeting van alle schrijvers. Ja, met Havel ook wel, maar toen ik Wiesenthal bepaalde dingen vroeg, gaf hij eerlijk antwoord. Of hij Goebbels en Göring, als ze nog leefden, zou willen ontmoeten? Of Wiesenthal met ze zou willen praten? Hoe ze het ooit in hun hoofd hebben gehaald wat ze deden? Hij antwoordde zeer resoluut. Nee. Hij zei dat in zijn boek De zonnebloem hij een Duitse soldaat in het oosten ontmoet die zwaar gewond is. Waarin deze soldaat bekent dat hij mensen heeft doodgeschoten en vraagt of hij hem wil vergeven. Hij zegt dat hij dat niet kan. Ik kan dat niet doen namens die mensen. Hij zou zeker niet gaan praten met een Goebbels of Göring als die nog in leven zouden zijn. Ik zou ze geen blik waardig gunnen, antwoordde hij. Wiesenthal vertelde me ook wat hij het moeilijkste vond. Niet het feit dat hij in die kampen zat. Daar moest hij voor zichzelf zorgen. Nee, ze hadden een dochtertje dat toen nog klein was. Na de oorlog toen ze een keer uit school kwam, zei ze: ‘Pap, waarom hebben wij geen opa’s en oma’s? En geen ooms en tantes? Tja, toen moest ik eigenlijk zeggen dat er heel veel van de ouders van haar vriendinnetjes aan mee hadden gewerkt. We woonden toen al in Wenen. Maar ja, dat kon ik natuurlijk niet zeggen want dan had ze ook geen vriendjes en vriendinnetjes meer. Dat kon ik echt niet zeggen’. Wiesenthal zei dat hij maanden niet met haar had kunnen praten en dat ze het op de volgende manier hadden opgelost. Er was een ouder echtpaar in Wenen dat opa en oma werd. En een jonger stel in Salzburg werd oom en tante. Zo creëerden ze een nieuwe familie. Toen hij dit vertelde ontroerde mij dat heel erg. Mijn vrouw wachtte op me in het hotel. Ik weet nu nog steeds niet hoe ik teruggekomen ben in dat hotel. Lopend of met een taxi. Zo greep het verhaal van Wiesenthal me aan. Ik was zo onder de indruk dat ik niets meer weet van mijn terugtocht naar het hotel. Al met al was dit voor mij veruit de ontroerendste ontmoeting.’

Volgende maand het vierde deel van Kor Boven z’n verhaal over de president van Tsjechië, een Nobelprijswinnaar voor de Literatuur en meer.

Waardeloze voetbalmiddag in Annen

De historische statistieken vooraf: Veendam 1894 voetbalde zestien keer in Annen sinds seizoen 1975. De resultaten waren als volgt: Annen won zeven duels, vier ontmoetingen eindigden gelijk en vijf maal zegevierden de geelzwarten. Maar de laatste keer dat dat gebeurde is alweer zeven jaar geleden. Vooral de laatste jaargangen ontpopten de Annenaren zich als een ware ‘angstgegner’ voor de Parkstedelingen. De ‘Oelen’ wierpen zich als ongenadige roofdieren op hun machteloze prooi. De voortekenen waren bij voorbaat voor de Veendammers dus verre van gunstig. Ook omdat Annen tot aan vandaag nog op nul punten stond, mocht de jonge formatie van trainer Wietse de Blois een gretige tegenstander verwachten. Teammanager Edwin Kort wist voor aanvang van de wedstrijd, die op een heerlijke, zonnige herfstdag in oktober werd afgewerkt, de moed erin te houden. ‘De meeste van onze jonge spelers zullen deze statistieken niet kennen en er dus niet onder gebukt gaan. Ze hebben zeker geen last van een ‘angstgegner’-gevoel. En de trainer heeft ze goed voorbereid op deze wedstrijd. Spelen met een zogenaamd laag blok. Trainersjargon voor met z’n allen verdedigen en met z’n allen aanvallen. Alleen Ramon de Jong is geblesseerd, voor de rest is iedereen present,’ zo sprak Kort vooraf hoopvol.

Het eerste kwartier van de wedstrijd leek de teammanager gelijk te krijgen. De Veendammers namen het initiatief en lieten bij vlagen zien dat de jonge ploeg van oefenmeester De Blois veel talent herbergt. De eerste gevaarlijke momenten waren voor Veendam 1894. Het resulteerde in de 12e minuut in de grootste kans. Firat Yilmaz, na een prachtige steekpass van Ryan de Bruijn, vrijgespeeld, legde de bal bij de tweede paal neer waar helaas twee Veendammers elkaar in de weg liepen. Deze aanval had een beter lot verdiend. Maar daarmee verdween gelijk de aanvallende dadendrang van de geelzwarten. Het initiatief werd steeds meer gelaten aan het fysiek sterkere Annen. Het elftal van trainer Jouke Jan Meertens kwam in de 16e minuut op voorsprong. Jaap-Jan Mulder speelde zich knap vrij en schoot zacht, maar onhoudbaar langs de binnenkant van de paal, raak. Het was tegen de looprichting van Veendam-doelman Thijs Graver. Annen bleef met fysiek spel het Veendammer combinatievoetbal ontregelen. Het zette hoog druk waar het jonge elftal van trainer De Blois zich maar niet onderuit kon voetballen. Veendam had veel moeite het zeker niet groots maar wel volwassen spelend Annen. Na een half uur riep coach Wietse de Blois zijn elftal vanaf de zijlijn tot de orde: ‘Eenvoudig passen!’ Hiermee sloeg hij de spijker op z’n kop. Of zoals hij naderhand de nederlaag verklaarde: ‘Het ging in de uitvoering niet goed.’ Vlak voor rust kreeg de thuisploeg nog een dot van een kans om de voorsprong te verdubbelen, maar gelukkig voor de Veendammers ging aan die kant ook niet alles crescendo. Het waren uitgerekend de gasten die op slag van het rustsignaal op gelijke hoogte kwamen. Illustratief voor de aanvallende onmacht gebeurde het uit een standaardsituatie. Dion Beks nam de corner en Jeremy van Dijk was met een uitstekende kopbal de afmaker. Niet voor het eerst dit seizoen was de aanvoerder met een goal belangrijk voor zijn team.

Volgens enkele Veendam-aanhangers kon het na de thee alleen maar beter worden. Ze vonden het voetbal voor de pauze op z’n Gronings ‘nait best’. Twee ongewijzigde elftallen probeerden er na de hervatting het beste van te maken. Want zoals een paar toeschouwers opmerkten: ‘Slechter dan in de eerste helft kan niet.’ Na een afgemeten dieptepass van Jeremy van Dijk was het Jeffrey Peters die Veendam 1894 zowaar op voorsprong had kunnen zetten. Zijn inzet belandde via een Anner been op de paal. Helaas waren het voor de Veendammers een paar spaarzame oprispingen. De kenners kunnen dan wel zien dat het jeugdige team van De Blois een groeibriljant is. Ongepolijst weliswaar, maar de schittering is van tijd tot tijd al zichtbaar. In het tweede bedrijf was Annen iets dreigender en kwam in de 70ste minuut op 2-1. Gerwin Bodewes kopte na een kort genomen hoekschop binnen. De scheidsrechter was resoluut en wees gedecideerd naar het midden. Linesman Jan Brongers dacht aan buitenspel, maar de referee was onverbiddelijk. De 2-1 bleef op het scorebord. Het was Annenaar Lex Velting die als invaller in de 75ste minuut met een slap puntertje Veendam-keeper Thijs Graver verraste. De doelman ging in dit geval niet geheel vrijuit omdat de bal onder z’n handen doorgleed. Het was de genadeklap voor de gasten. Enkele spelers oogden moegestreden. Oefenmeester De Blois bracht een paar verse krachten in. Zijn team probeerde met een soort plan-b, verdediger Jeremy van Dijk verhuisde naar de spitspositie, de aansluitingstreffer te forceren. Ondanks goede bedoelingen lukte het niet.

Veendam-coach Wietse de Blois was na de wedstrijd realistisch. ‘Het was de slechtste wedstrijd tot nu toe van onze kant. Laat ik het zo zeggen: we creëerden niet de voorwaarden om iets te creëren. Tja, wat wil je. Als al de simpelste ballen van je voet springen. Wat moet je dan nog zeggen. De uitvoering was gewoon niet goed genoeg. Ja, de overwinning van Annen was verdiend. We moeten de beelden analyseren, uithuilen en weer verder. Volgende week wacht WKE ’16.’

Door deze nederlaag gaat Annen op de ranglijst Veendam 1894 zelfs voorbij. De geelzwarten moeten het doen met 2 punten uit 3 wedstrijden. Kortom: Het was vanuit het perspectief van Veendam gewoon een waardeloze middag.

Dappere doelman Thijs Graver houdt zijn team lang in de wedstrijd

Veendam 1894 bleef in zijn vijfde competitiewedstrijd in en tegen Valthermond met kunst en vliegwerk lang overeind. Toch kon de uitblinkende goalie aan Veendammer kant, op deze zonnige oktobermiddag, niet voorkomen dat zijn team aan het eind toch met lege handen stond. Na afloop verklaarde de moedige en jeugdige sluitpost dat hij tevreden was over zijn eigen optreden. ‘Ja, een van mijn kwaliteiten is dat ik in een-op-een-situaties sterk ben.’ Hiermee zou hij in de wedstrijd enkele keren zeer bekwaam en onverschrokken redding brengen. Hij vocht voor wat hij waard was, was een voortdurende hinderlijke sta-in-de-weg voor de gastheren. Met katachtige reflexen, handen én voeten verweerde hij zich lange tijd heldhaftig. Het was zeer terecht dat hij na afloop hiermee door vriend en vijand gecomplimenteerd werd. Ondanks het positieve gevoel over zijn eigen optreden, zeker na het sneue verlies van vorige week, kon hij echter niet blij zijn. ‘Heel jammer, want het levert ons als team geen resultaat op. En daar gaat het uiteindelijk toch om.’

Valthermond pakte vanaf het allereerste fluitsignaal het initiatief. De jonge ploeg van trainer Wietse de Blois kon niet anders dan reageren en tegenhouden. Kun je van dit jeugdige, onervaren Veendammer team verwachten dat ze zich onder moeilijke omstandigheden, waarbij de tegenstander nadrukkelijk zijn wil oplegt, de wedstrijd al voldoende kunnen lezen en als het nodig is laten kantelen? Het blijkt dat het jonge elftal van De Blois moeite heeft met hoog druk zettende formaties, waardoor het voetballende gedeelte bij de jonge Veendammers onvoldoende tot z’n recht komt. Of zoals oefenmeester De Blois zijn mannen vanaf de zijlijn enthousiast aanspoorde: ‘De ruimtes zijn te groot!’ Doelman Thijs Graver vond na afloop dat de teamopdrachten niet goed genoeg werden uitgevoerd. ‘We moesten het simpel houden.’

Kortom: Valthermond was de dominante ploeg en als toeschouwers had je het gevoel dat de 1-0 slechts een kwestie van tijd was. Het was niet de vraag of de Valthermonders op voorsprong zouden komen, maar wanneer. Trainer Kenny Konings van de thuisploeg verzuchtte in het eerste bedrijf al een keer richting zijn collega-trainer De Blois: ‘Jullie hebben wel een heel stevige muur gemetseld.’ Doelend op de vele mogelijkheden en kansen van zijn elftal. Toch scoorde zijn team vijf minuten voor rust. Bij een terugkaatsende bal van de paal werd deze binnen gewerkt. De scheidsrechter constateerde echter hands.

Hoewel de uitbraken van de geelzwarten sporadisch waren, kwam de mooiste aanval van de wedstrijd op naam van de Parkstedelingen. Hiermee bewees het team van De Blois nog maar eens dat het een rooskleurige voetbaltoekomst tegemoet gaat. De manier waarop Ramon de Jong zich op het middenveld vrijspeelde en een werkelijk prachtige aanval opzette, daar droop de klasse gewoon vanaf. Jonkie Dinand de Jonge rondde deze aanval uit het boekje bekwaam af. Helaas voor hem was het buitenspel. Diezelfde speler kon door een slippertje in de defensie van Valthermond Veendam even later aan een voorsprong helpen. De bal verdween tot opluchting van de blauwwitten naast. Zo waren er vlak voor rust nog enkele mogelijkheden. Het blijkt maar weer dat je in een wedstrijd altijd een paar kansen krijgt. Zaak is dan wel deze te benutten. Hierin kunnen de jongelingen van De Blois zich nog verbeteren. Robin Mik kreeg bijvoorbeeld een opgelegde kans. De keeper van Valthermond bracht redding. Effectief leren zijn dus.

Op slag van rust hield Thijs Graver door manmoedig optreden zijn team op de been. Hij wierp zich met zijn hele hebben en houden voor de bal en leek geblesseerd de strijd te moeten staken. Maar nadat hij opgekalefaterd was, ging hij, strijdend voor wat hij waard was, verder. Tot opluchting van de Veendammers. Over de inzet van de equipe van trainer De Blois viel niets te zeggen. Of zoals de jonge oefenmeester na afloop verklaarde: ‘Nee hoor, de slag werd niet verloren op het middenveld. Over de inzet van mijn team heb ik niets te klagen. Ze hebben voldoende energie in de wedstrijd gelegd. En ik zie voldoende lichtpuntjes. Alleen over de manier waarop we ons slotoffensief hebben vormgegeven, ben ik niet tevreden. Daarin zijn niet de goede keuzes gemaakt.’

De enthousiaste trainer doelde op het moment dat er na de 1-0 van Milan Drayer (in de 55ste minuut) door Veendam geprobeerd werd langszij te komen. Doelverdediger Thijs Graver kon dus blijkbaar wel geklopt worden. Illustratief voor het verweer van de gasten was de 2-0 van Valthermond vlak voor tijd. Een onnodige en dus niet slim gemaakte overtreding leverde de thuisclub een vrije trap op. De goed spelende aanvoerder van Valthermond, Alwin Braakman, bracht de bal in de zestien van Veendam en Rick Schlimback was de afmaker. Veendam 1894-doelman Graver was in dit geval kansloos.

Herhaalde oproep optekenen Fleurke-familiehistorie

Ik vorder gestaag met het onderzoeken van de Fleurke-familiegeschiedenis. Ondertussen heb ik met behulp van verschillende mensen (ook bijvoorbeeld van het Veenkoloniaal Museum in Veendam) en familieleden al aardig wat (foto)materiaal kunnen verzamelen. Zodoende heb ik de Fleurke-stamboom al aardig compleet vanaf Anton Florinus in 1555. Hierbij doe ik nogmaals een oproep aan een ieder die me eventueel verder kan helpen om deze familiehistorie verder vast te leggen. Het zij met mooie verhalen en/of documentatiemateriaal zoals historische foto’s, aktes en andere interessante bronnen. Iemand die iets weet, mag contact met me zoeken. Ik zou dat erg op prijs stellen.